Η εκκλησία της Παναγίας Χατηριάνισσας στον Οξύλιθο Κύμης
Οξύλιθος της Εύβοιας και στις 15 Αυγούστου ημέρα Κοίμησης της Θεοτόκου καθώς και την παραμονή της εορτάζει με εσπερινό, ενώ την ημέρα της εορτής πραγματοποιείται θεία λειτουργία αλλά και γλέντι στο οποίο προσφέρεται στους επισκέπτες το παραδοσιακό στιφάδο.
Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα της Παναγίας βρισκόταν αρχικά στις Πετριές. Κάθε βράδυ όμως η εικόνα εξαφανιζόταν από το ναό και το πρωί βρισκόταν στα κλαδιά ενός δέντρου, στο χώρο που είναι κτισμένη σήμερα η εκκλησία. Το δέντρο από τότε παρόλο που έχει ξεραθεί, φυλάσσεται σαν ιερό κειμήλιο στη βόρεια πλευρά της εκκλησίας, ενώ υπάρχει και επιγραφή που εξηγεί πως χτίστηκε η εκκλησία.
Ο Ναός της «Παναγίας Χατηριάνισσας» είναι χτισμένος και αγιογραφημένος στα τέλη του 13ου αιώνα. Χρονολογείται σύμφωνα με τις τοιχογραφίες του από το 14ο αιώνα (1304 μ.Χ.) . Η τεχνοτροπία του κτίσματος του ναού και της αγιογραφίας συμφωνούν με την ντόπια παράδοση ότι κτίστες και αγιογράφοι εστάλησαν από την Κωνσταντινούπολη την εποχή των Παλαιολόγων.
Ο ναός είναι σταυρεπίστεγος και ο νάρθηκας στεγάζεται με σταυροθόλιο με προεξέχουσες νευρώσεις. Από πολλές αγιογραφίες λείπουν τα μάτια των αγίων από Τούρκικα «χέρια». Από τον όλο εικονογραφικό διάκοσμο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει «Η μνηστεία της Θεοτόκου» δηλαδή ο αρραβώνας της Θεοτόκου με τον Ιωσήφ και σύμφωνα με την επιγραφή «Η Παρθένος διδόμενη στον Ιωσήφ». Σπουδαιότερη πάντως τοιχογραφία θεωρείται «Η προδοσία».
Πηγή: Στέφανος Κορβέσης (facebook: ΚΥΜΗ-Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ)