Η μεγάλη δεσποτική εορτή της Χριστιανοσύνης, εορτάζεται πενήντα ημέρες μετά το Πάσχα, -πάντα Κυριακή- σε ανάμνηση της επιφοίτησης του Αγίου Πνεύματος στους Αποστόλους.
Η Πεντηκοστή θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας. Την ημέρα αυτή έγινε η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, που επικάθησε με τη μορφή πύρινων γλωσσών πάνω από τα κεφάλια των Αποστόλων και τους φώτισε. Με το κήρυγμα του Πέτρου πίστεψαν και βαπτίστηκαν 3.000 άνθρωποι στον Χριστό. Έτσι, ιδρύθηκε η πρώτη χριστιανική εκκλησία στα Ιεροσόλυμα. (Πράξεις Αποστόλων β, 1-41).
Η Πεντηκοστή γιορταζόταν από τα πρώτα χρόνια της Χριστιανοσύνης και την ημέρα αυτή τελούνταν οι βαπτίσεις των κατηχουμένων. Στις μέρες μας, αμέσως μετά τη Θεία Λειτουργία, τελείται στις εκκλησίες ο λεγόμενος «Εσπερινός της Γονυκλισίας», κατά τον οποίο ψάλλονται ύμνοι αφιερωμένοι στο Άγιο Πνεύμα, το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, ενώ την ίδια ώρα οι πιστοί προσεύχονται γονατιστοί.
Απολυτίκιο
Ευλογητός ει, Χριστέ ο Θεός ημών,
ο πανσόφους τους αλιείς αναδείξας,
καταπέμψας αυτοίς το Πνεύμα το άγιον,
και δι’ αυτών την οικουμένην σαγηνεύσας,
φιλάνθρωπε, δόξα σοι.
Έθιμα της Πεντηκοστής
Στα Ανώγεια Ρεθύμνης, την ημέρα της Πεντηκοστής, τιμώνται οι νεκροί από τους ζωντανούς. Οι γυναίκες προσέρχονται στην εκκλησία με καλάθια που περιέχουν γλυκοκουλούρες, τυρί και φύλλα καρυδιάς, τα οποία ευλογούνται, διαβάζονται από τον ιερέα και αφιερώνονται στους νεκρούς των οικογενειών. Οι συμβολισμοί μέσα στα χειροποίητα καλάθια αφορούν όλα όσα συνδέουν τη ζωή με το θάνατο. Το τυρί από τους κτηνοτρόφους Ανωγειανούς, οι τρεις γλυκοκουλούρες για την Αγία Τριάδα και τα καρυδόφυλλα για την πικρία του αποχωρισμού ζώντων και νεκρών. Με τα καρυδόφυλλα καθαρίζονται και στολίζονται οι τάφοι , μιας και σύμφωνα με την παράδοση, η Πεντηκοστή, είναι η μέρα όπου οι ψυχές ξαναγυρνάνε, πενήντα μέρες μετά τη Ανάσταση του Χριστού, στον κάτω κόσμο.